W ostatnich miesiącach temat podatku katastralnego ponownie pojawił się w debacie publicznej w Polsce. Choć obecnie nie ma oficjalnych planów jego wprowadzenia, rosnąca presja ze strony międzynarodowych instytucji oraz potrzeba reformy systemu podatkowego sprawiają, że warto przyjrzeć się tej kwestii bliżej.
Czym jest podatek katastralny?
Podatek katastralny to forma opodatkowania nieruchomości, w której wysokość daniny zależy od wartości rynkowej nieruchomości, a nie od jej powierzchni, jak ma to miejsce w obecnym systemie. W praktyce oznacza to, że właściciele droższych nieruchomości płaciliby wyższy podatek niż posiadacze tańszych lokali. Taki system funkcjonuje w wielu krajach Europy Zachodniej, m.in. w Niemczech, Francji czy Wielkiej Brytanii.
Obecny system opodatkowania nieruchomości w Polsce
W Polsce podatek od nieruchomości naliczany jest na podstawie powierzchni użytkowej lokalu. W 2025 roku stawka wynosi 1,12 zł za metr kwadratowy. Oznacza to, że właściciel 50-metrowego mieszkania zapłaci rocznie 56 zł podatku. Taki system nie uwzględnia jednak wartości rynkowej nieruchomości, co prowadzi do sytuacji, w której właściciele luksusowych apartamentów płacą podobne kwoty co posiadacze skromnych mieszkań.
Argumenty za wprowadzeniem podatku katastralnego
Zwolennicy podatku katastralnego wskazują na kilka korzyści płynących z jego wprowadzenia:
- sprawiedliwość podatkowa: opodatkowanie na podstawie wartości nieruchomości lepiej odzwierciedla zdolność płatniczą właścicieli.
- ograniczenie spekulacji: wyższe opodatkowanie drogich nieruchomości może zniechęcić do ich zakupu w celach spekulacyjnych.
- zwiększenie dochodów samorządów: podatek katastralny mógłby stanowić istotne źródło dochodów dla gmin, które mogłyby przeznaczyć te środki na inwestycje lokalne.
Argumenty przeciwko wprowadzeniu podatku katastralnego
Przeciwnicy tego rozwiązania podnoszą następujące kwestie:
- wzrost obciążeń dla obywateli: wprowadzenie podatku katastralnego mogłoby znacząco zwiększyć koszty utrzymania nieruchomości, zwłaszcza dla osób o niższych dochodach.
- ryzyko destabilizacji rynku nieruchomości: nagłe wprowadzenie nowego podatku mogłoby wpłynąć na spadek cen nieruchomości i zahamowanie inwestycji w sektorze budowlanym.
- problemy z wyceną nieruchomości: ustalenie wartości rynkowej każdej nieruchomości wymagałoby stworzenia kompleksowego systemu wycen, co wiązałoby się z dużymi kosztami i ryzykiem błędów.
Stanowisko rządu i instytucji międzynarodowych
Obecnie Ministerstwo Finansów nie prowadzi prac nad wprowadzeniem podatku katastralnego. Wiceminister zapewnił, że rząd nie planuje wprowadzenia takiego rozwiązania. Jednak Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) rekomendują Polsce reformę systemu opodatkowania nieruchomości, sugerując wprowadzenie podatku opartego na wartości rynkowej.
Podatek kastralny to temat budzący wiele emocji i kontrowersji. Choć obecnie nie ma planów jego wprowadzenia, rosnąca presja ze strony instytucji międzynarodowych oraz potrzeba reformy systemu podatkowego mogą sprawić, że kwestia ta powróci w przyszłości. Warto więc śledzić rozwój sytuacji i być przygotowanym na ewentualne zmiany.
